Bir yoshgacha bo`lgan chaqaloqlardagi shamollash ko`pincha ota-onalarni tashvishga soladi. Bunday erta yoshda bolaning immuniteti kuchaymaganligi sababli, organizm kasallik bilan kurashishi qiyinroq kechadi, shuning uchun ham oddiy gripp asalligi qiyin kechishi va ularning oqibatlari jiddiy bo`lishi mumkin.
Shamollash alomatlarini vaqtida payqash va shu yoshda foydalanish uchun tasdiqlangan dori-darmonlarni bilish juda muhimdir. Chunki bularni bilsangiz chaqalog`ingizning tezroq tuzalishiga va asoratlar paydo bo`lmasligiga yordam berasiz.
Shamollash deb o`tkir respiratorli virusli infektsiya ataladi, uning sababi nafas yo`llarining shilliq qavatini yuqtiradigan va yallig`lanishni keltirib chiqaradigan viruslar bo`lib, bu xarakterli alomatlar bilan namoyon bo`ladi. O`tkir respiratorli virusli infektsiyani shamollash deb atalishi sababi - kasallik ko`pincha sovuqlik fonida rivojlanadi. Bu mahalliy va umumiy immunitetni zaiflashtiradi va natijada viruslar to`siqsiz nafas yo`llariga hujum qiladi.
Viruslar havo yo`llari orqali, nafas olayotganda ular yo`talganda yoki tupurgi orqali atrof-muhitga tarqalganda, havo tomchilari orqali tanaga kiradi. Shuningdek, kasallikni to`g`ridan-to`g`ri aloqa qilish yo`li bilan yuqtirish mumkin (narsalar yoki qo`l tegishi orqali). Shu sababli, shifokorlar sovuq mavsumda qo`llarni tez-tez sovunlab yuvib turishga maslahat berishadi.
Har bir inson o`tkir respiratorli virusli infektsiya bilan kasallanishi mumkin, ammo yangi tug`ilgan chaqaloqda shamollash juda kam uchraydi. Birinchidan, dastlabki uch-olti oyda chaqaloqning tanasi rivojlanish jarayonida onadan olgan antikorlar bilan himoyalanadi. Ikkinchidan, emizish bolani yuqumli kasalliklardan himoya qilishda muhim rol o`ynaydi. Ona sutida bola tanasining qarshiligini oshiradigan himoya omillari mavjud. Shuning uchun sun'iy oziqlanadigan bolalarda kasal bo`lish xavfi yuqori.
Olti oy ichida onaning antikorlari miqdori kamayadi va bu vaqt ichida esa uning immuniteti hali shakllanmagan bo`ladi, shuning uchun bolada shamollash ehtimoli yiroq emas. Biroq, chaqaloqlar, maktabgacha yoshdagi bolalardan farqli o`laroq, infektsiya manbalari bilan kamroq uchrashishadi.
Bolani shamollashdan himoya qilish uchun ota-onalar uning boshqalar bilan aloqasini minimallashtirishlari, chaqaloq bilan jamoat transportida ko`p sayohat qilmasliklari, u bilan birga do`konlarga va boshqa gavjum joylarga tashrif buyurmasliklari kerak.
Albatta, barcha choralar ko`rilgan bo`lsa ham, xavfni butunlay yo`q qilish mumkin emas. Bolada ish joyiga boradigan oila a'zolaridan biridan o`tkir respiratorli virusli infektsiya yuqishi mumkin. Kichkintoyning zaif immuniteti viruslar hujumiga qarshi turolmaydi va kasallik tez rivojlana boshlaydi.
Ko`pchiligimiz hayotimizda bir necha marotaba shamollashga duch kelganmiz va uning o`zini qanday namoyon etishini yaxshi bilamiz, ular: isitma, holsizlik, tomoq og`rig`i, yo`tal va burun bitishi. Muammo shundaki, tashqi belgilarga asoslanib, ota-onalar har doim ham chaqaloqning kasalligini aniqlay olmaydilar. Vaziyat uning hanuzgacha qanday gapirishni bilmasligi va sog`lig`i haqida gapira olmasligi bilan murakkablashadi. Lekin shunga qaramay, shamollashni dastlabki bosqichda aniqlash kerak, chunki vaqtni yo`qotish yoki noto`g`ri davolanish turli asoratlarga olib keladi.
Hayotning birinchi yilida bolalarda ba'zi reflekslar hali shakllanmagan: ular qanday qilib burunlarini qoqishni va tomoqlarini tozalashni bilishmaydi. Shu sababli, balg`am o`z vaqtida olib tashlanmaydi, balki nafas yo`llarida to`planib, bakteriyalarni ko`payishi uchun xizmat qiladi va shamollash fonida chaqaloq otit, bronxit, pnevmoniya bilan kasallanishi mumkin.
Burun bitishi o`zini quyidagicha namoyon qilishi mumkin: chaqaloq og`zi ochiq holatda nafas oladi va sut ichishda qiynaladi. U hatto och bo`lsa ham, ko`krakni (yoki shishani) tashlaydi, so`rg`ichdan bosh tortadi.
Isitma - o`tkir respiratorli virusli infektsiyaning yana bir keng tarqalgan alomati bo`lib, u chaqaloqlarda har doim ham kuzatilmaydi. Ko`pincha, shamollash bo`lgan chaqaloqlarda harorat ozgina ko`tariladi.
Diqqatli ota-onalar chaqaloqning umumiy holati va xatti-harakatlaridagi o`zgarishlarni payqashadi: u zaif holatda bo`ladi yoki aksincha, bezovtalanadi, ko`pincha uzoq vaqt yig`laydi, uni tinchlantirish qiyin kechadi. Shu sababli, kunduzi va tunda uxlash rejimi buziladi: bola ko`p uyg`onadi yoki juda ko`p uxlaydi.
Shamollashda chaqaloqlarning ishtahasi burun orqali nafas olish qiyinligi tufayli yomonlashadi. Ko`p ko`ngil aynishi va qusishi mumkin. Oziqlanishning etishmasligi va suvsizlanish (isitma tufayli suyuqlikni yo`qotish) bolaning ahvolini og`irlashtiradi.
Kasallik boshlanganidan bir necha kun o`tgach yaqqol namoyon bo`ladi. Ammo, agar bu davrda davolanish o`z vaqtida boshlanmasa, bakterial asoratlar ham qo`shilishi mumkin. Shu sababli, ota-onalar bolaning ahvolini diqqat bilan kuzatib borishlari va har bir me'yordan og`ishlarga e'tibor berishlari kerak.
Chaqaloqlarda shamollash alomatlari:
• Kasallik og`ir bo`magandako`tarilgan harorat o`rtacha 37,5-38 ° S gacha bo`ladi.
• Yo`talish bir yoshgacha bo`lgan bolalarda kam uchraydi.
• Burun burunlari: burundan oqizish, takroriy hapşırma; bola og`iz orqali nafas olishga harakat qiladi.
• Ishtahani yo`qotish (chaqaloq ko`krak yoki ko`krakdan bosh tortadi).
• Uyquning bitishi: bola uxlashga qiynaladi, tez-tez uyg`onadi, yig`laydi yoki aksincha, odatdagidan ko`proq uxlaydi.
• Hulq-atvor o`zgarishlari. Bola zaif va sust yoki haddan tashqari bezovta bo`lib ko`rinadi.
Chaqaloqlarda shamollashni davolash
Chaqaloqlarda shamollashni davolashda xonada tegishli sharoitni ta'minlash katta ahamiyatga ega.
Shuni esda tutish kerakki, viruslar quruq va turg`un havoni yaxshi ko`radi, shuning uchun xonani iloji boricha tez-tez ventilyatsiya qilish va iloji boricha namlagichdan foydalanish kerak. Agar tashqarida sovuq bo`lsa, u holda ventilyatsiya paytida bolani boshqa xonaga olib borish kerak. Issiq havoda agar bola normal haroratga ega bo`lsa bola bilan ko`chada aylanish ham mumkin.
Bolani qulay kiyintirish kerak. Shu bilan birga, o`ta sovuq qotishdan va qizib ketishdan saqlang (ayniqsa yuqori haroratda).
Pediatrlarning eng muhim tavsiyalari ovqatlanish bilan bog`liq. Onaning suti chaqaloqlar uchun eng yaxshi dori: u immunoglobulinlarni o`z ichiga oladi va himoya xususiyatlariga ega. Ammo, afsuski, kasal bolaning ishtahasi ko`pincha pasayadi va bu holatda uni ovqatlanishga majbur qilish kerak emas. Tez-tez va ozginadan berish yaxshiroq.
Shunisi e'tiborga loyiqki, kasallik paytida chaqaloq etarli miqdordagi suyuqlik iste'mol qilishi shart. Ovqatlanish oralig`ida unga na'matak damlamasi yoki shakarsiz quritilgan mevaldan tayyorlangan kompotni berish mumkin.
Burun oqishida shifokorlar bolaning burnini sho`r eritmalar bilan yuvishni maslahat berishadi. Har qanday dorixonada dengiz suviga asoslangan preparatlarni sotib olishingiz mumkin. Ular burun shlliq qavatini yumshoq qilib tozalaydi va namlaydi.